Lotfi A. Zadeh. Azeri asıllı İranlı baba.. Rus asıllı anne.. Amerikan vatandaşı sevimli bilim adamı. Elektrik mühendisi. 11 Eylül 2017’de, 96 yaşında Berkeley’deki evinde ölmüş.
Bize çok önemli bir bilgi bırakmış: Önsezi insana özgü değildir, simüle edilebilir, geliştirilebilir. 1965’de yazdığı makalesinde, bugünün yapay zekasını anlatmış. Aristo mantığı, düz yazılım mantığıdır demiş; halbuki bulanık mantıkta sıfırla bir arasında sonsuz ihtimal olabilir. Gerçek hayatta her şey olabiliyorsa, yazılım mantığında ve matematikte de olabilir.
Bu nedir biliyor musunuz? Sayısal düşüncede temel paradigma değişimi.
İşte zurnanın tam benlik sesi burada çıkıyor: Bu çerçeve düşünce iletişimde de ufuk açar. Fuzzy’yi sevdiğimden beri yeni şablonlarım şunlar: ‘İletişimi ancak başlatabilirsiniz, sonra o kendi yolunu bulur’, ‘deneysel psikoloji durumları belirler, mesela benzerlikler çekicidir, ya da çıkar bir itici güç olabilir; fuzzy de der ki, sen öyle san!’
Bir dönem en iyi arkadaşım, yaşadığımız köyde 8-10 yaşlarında bir çocuktu.
Hassas konularda söylemek istediğim bir şey olduğunda, ne zaman kafamda konuşmamı senaryolaştırsam, asla kimse repliklerine uymadı.
Performansta geri bildirim konuşmaları -bildiğim- hep ters tepmiştir. İyi bir örnek duydum, yöneticisiyle biralamaya çıkmışlardı, o sohbette her şey yerini bulmuş.
Çiftler sorunlarını genellikle konuşarak halledemez. Konuştukça sıvaşır. Sonra her şey olacağına varır.
Modern çocuk eğitiminde o durmadan öğreten yapay anne babaların büyük günahı var.
Sosyal medyada keskinleştikçe kendiniz gibileri çekersiniz. Linçler, linçleri getirir; o kendi içinde bir dinamizmdir. Öngörülemeyen taraflar oluşur.
Mükemmel bir toplum mühendisliği uygularsınız, nankörler sıkılır. Bir anda akış sapar. Bunalırlar.
Modern insan kendini bitirdi, zaten müstahaktı dersiniz, bir bakarsınız değişim en dipteyken başlar.
Yani fuzzy logic bir formül değil, hayatın kendisi.