Coco (@CocodeMedina) demiş ki, bütçe hazırlamanın 6570 tane yolu vardır. Bu haklı fikri baştan belirterek yavaşça yere bırakalım ve yazının amacını söyleyelim.
Tabi ki bütçe tekniklerine girmeyeceğim. İş hayatımdan bir sürü bütçe anım var. Onlarla, püf noktası gibi faydalı önerilerimi birleştireceğim. O kadar.
• Çoğu kişi, bütçeye, finansal plan olarak bakar. Bana göre, bir bütçe, öncelikle, finansal olmayan bir bakış açısıdır. Daha doğrusu, bütçe, gelecek tahminiyle planlamanın bileşimidir.
• Derler ki, hazırladıktan sonra bütçeyi fazla kurcalamayın. Öyle bir döneme giriyoruz ki, bence yeni bir bütçe kavramıyla tanışmalıyız: Sürekli güncellenen bütçe (aylık ya da her çeyrekte).
• Bütçe, bir düşünme ve yönetim disiplinidir. Onun için çok fazla veriye, koordinasyona ve formata ihtiyaç duyulur. Bu işi manüel yapmaya kalkışmayın, bir bütçe yazılımı kullanın. Bütçe hazırlama, ERP mantığıyla işleyen bir program kullanımına çok uygundur.
• Genellikle artışa bağlı bütçeler yapılır. Önceki yılın bütçesi üzerinde oranlarla oynanır. Bence her yıl faaliyet bazlı bütçe yapılmalı. Yani, mali değeri olan her türlü hareketin maliyeti baştan düşünülmeli. Böyle yapınca, bütçe yıllar içinde çok gelişiyor.
• Hiçbir bütçe ekibinin cevaplayamıyacağı politik ve stratejik zor sorular vardır (ücret politikası, gider azaltıcı kalemler, döviz/TEFE tahminleri, satış ve yatırım hedefleri gibi). Bu konular, tam yönetim kurullarının dişine lâyık bir gündemdir.
• Bütçe kalemlerini belirlemek zor değil, çünkü bunlar zaten gelir/gider bazında bilanço kalemleridir. Her defasında keşfedilecek bir yanı yok.
• Nakit akış planlamasını ve bütçe raporlamalarını çok önemsiyorum. Hatta bunları, yönetim kalitesi kriterleri olarak kabul edebiliriz.
Alın size, benden hiç beklemeyeceğiniz kupkuru bir yazı. Ama neyleyim ki, ihtiyaç bu!